Χρόνια πολλά από την Aγία Παρασκευή – Την Κερά Μανωλίτισσα στο Ξώπορτο, στο Ηράκλειο

Στην οδό Μονής Καρδιωτίσσης, στο κέντρο του Ηρακλείου, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, όπως γράφει και η σχετική πινακίδα.

Επιμέλεια-φωτογραφίες: Βασιλική Παπουτσάκη

Αυτή η εκκλησία, είναι από τις πιο παλιές της πόλης και δεν είναι υπερβολικό να πούμε πως κουβαλάει την  κληρονομιά της δεύτερης Βυζαντινής περιόδου.
Κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και εγκαινιάστηκε στις 13 Ιουνίου 1910. Στον πρώτο κατάλογο των εκκλησιών του 1320 αναφέρεται , ναός αφιερωμένος στην Παναγία,  με την επωνυμία « Κερά Μανωλίτισσα στο Ξώπορτο».
Το επίθετο « Μανωλίτισσα» παραπέμπει στο όνομα του Χριστού και η λέξη «Ξώπορτο», στην τοποθεσία που βρισκόταν.
Η εκκλησία χαρακτηρίστηκε διατηρητέα με το διάταγμα της 18ης Μαρτίου 1947.
Ο Ναός της Αγίας Παρασκευής , έχει την ίδια με τον προηγούμενο ναό μορφή.
Τμήματα του ναού αυτού, τα θεμέλια του βόρειου και του νότιου τοίχου καθώς και τμήμα του αίθριου, ενσωματώθηκαν στο Ναό της Αγίας Παρασκευής .

Η παλαιότερη εκκλησία διαιρούνταν σε δύο κλίτη που επικοινωνούσαν μεταξύ τους με τρία τόξα που στηρίζονταν σε δύο μαρμάρινους κίονες. Το βόρειο κλίτος ίσως ήταν πιο στενό και χαμηλό στεγασμένο με ημιθόλιο.
Δύο θύρες ,η μία δίπλα στην άλλη από τις οποίες η μια ανήκει στην παλιά εκκλησία.


Στη βιβλιοθήκη της Ζυρίχης φυλάσσεται ο χάρτης του Βερτμίλερ, όπου αναγράφεται η «Μανωλίτισσα στο Ξώπορτο» Ο χάρτης αυτός, που συντάχτηκε από τον Βερτμίλερ, πριν η πόλη πέσει στα χέρια των Τούρκων, είναι  ακριβής και σημείο αναφοράς για τις αρχαιολογικές έρευνες στο Ηράκλειο.
Η Αγιογράφηση του Ναού έγινε από τον Ηρακλειώτη Μιχάλη Βασιλάκη


,

Η  εικόνα της Αγίας Παρασκευής

πηγή:iscreta